Karabaş Kangal Çoban Köpeği. Bilinenin aksine, Kangal (Karabaş) Türk Çoban Köpeğinin anavatanı, kökeni veya en iyi örneklerinin bulunduğu yer, Sivas ve Kangal İlçesi değildir. Kangal (Karabaş) Türk Çoban Köpeğinin anavatanı, Orta Asya’dır.
Kangal (Karabaş) Türk Çoban Köpeği hakkında bilinen önemli bir yanlışlık ta, bu köpeği ismi ile ilgilidir. Bu köpeğin asıl ismi “Karabaş” Köpeğidir. “Kangal” ismi, bundan yaklaşık 40 yıl önce, İngiltere’de Messrs J. Lloyd isminde bir İngiliz tarafından ortaya atılmıştır. İsim konusunda İngiltere’de yapılan tartışmaların, 1980 sonrasında Türkiye’ye yansıması sonucunda, 1980’den sonra “Kangal” ismi popüler olmuştur. Türkiye’de 1980 yılından öncesine ait, “Kangal Köpeği” yazılı hiçbir evrak, bilgi, belge ve doküman yoktur.Kangal (Karabaş) Türk Çoban Köpeğinin esas yayılma alanı, Akkaraman Koyunu yetiştiriciliğinin yaygın olduğu Sivas, Tokat ve Yozgat, Erzincan, Kayseri, Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Ankara, Kırıkkale, Konya, Karaman ve Aksaray İlleridir. Fakat günümüzde Türkiye’de gitmediği yer kalmamıştır. Dünyanın bir çok ülkesinde de bulunur.
Aslan şeklinde vücut yapısı, yüzde ve kulaklarda siyah maske, kafatasına yapışık kulaklar, yukarı ve öne kıvrık kuyruk, ana ırk vasıflarıdır. Post rengi boz ve bozun açık krem renginden, kızıl kahve rengine kadar değişik tonlarıdır. Nadiren çizgili postlu olanlarına da rastlanır.
Cesareti, sadakati, duygusallığı ön plana çıkar. Kangal (Karabaş) Türk Çoban Köpeği, kendi sürülerini ve insanlarını korumada korkusuz ve yeteneklidir. Sürüsündeki hayvanlar, çocuklar, ev hayvanları ya da diğer insanlara karşı naziktir. Sert iklim şartlarına dayanabilir. Böylesine iri bir ırka göre, uzun ömürlüdür. İnsanları sever; ancak sürüyle de bağ kurar ve onu korur. Bağımsızdır, fakat aynı zamanda zeki ve eğitilebilirdir de. Eğitimle kontrol edilebilse de, iri köpeklere ve diğer yırtıcı hayvanlara karşı saldırgandır.Atalarımız Oğuz Türkleri, yaklaşık 1.000 yıl önce Orta Asya’dan gelirken, yanlarında 3 tür hayvan getirmişlerdir: At, it ve koyun. At, binek, savaş ve araba çekme hayvanı olarak kullanılıyordu. İt; insan, hayvanlar ve eşyalara bekçilik hizmeti için kullanılıyordu. Koyun ise, hem yolculuk esnasında hazır gıdaları, hem yegane malları idi. Günümüzde Orta Asya Cumhuriyetlerinde, Kangal Köpeği’ne benzer köpeklere her bölgede rastlanmaktadır.